Hồi đầu thế kỷ 20 Việt Nam Tự Điển phân biệt xoi (làm cho thông, cho thoát: xoi cống) và xói (đâm thẳng vào: nước chảy xói vào chân đê).
(Hội Khai Trí Tiến Đức, 1931:656)
Hội Khai Trí Tiến Đức (1931:492) kê hai từ soi: soi1 nghĩa là chiếu (Lược thưa biếng chải, gương Tàu biếng soi) và soi2 nghĩa là sành, khôn (Đủ ngần ấy nết mới là người soi). Sói có ba từ để nói về hoa sói, chó sói và sói đầu.
Vậy từ duy nhất thích hợp để nói về sự mất mát niềm tin là xói mòn:
Khi nghe đại diện các trường ĐH lên tiếng lo ngại để giáo viên địa phương chấm thi kỳ thi THPT quốc gia sẽ dẫn đến tình trạng không công bằng, dễ nương tay hay sợ cụm thi do địa phương chủ trì không nghiêm túc, mới thấy niềm tin đã bị xói mòn quá nhiều.
(Thùy Ngân, http://thanhnien.vn/giao-duc/xoi-mon-niem-tin-683971.html,Xói mòn niềm tin,
Từ điển hiện nay vẫn duy trì sự phân biệt giữa xoi (chọc thủng, không bào mòn) và xói (hủy hoại dần dần bề mặt). Nhưng soi mói lại được xem là một với xoi mói (Hoàng Phê et al., 2006:862 ; Nguyễn Kim Thản et al. 2005:1857). Dễ hiểu vì sao người không phân biệt được xói và xoi sẽ dễ viết xói mòn thành xoi mòn hoặc soi mòn.
*Ít nhiều hoang mang, khiến tính kết hợp và sự hài hòa giữa người lãnh đạo với nhiều thành viên trong CĐ, ngày càng bị soi mòn!
(Adelaide Tuần Báo, "Tiêu chuẩn lãnh đạo CĐ", Adelaide Tuần Báo, số 790, thứ năm 03.08.2017, tr.4)
*Hậu quả là niềm tin bị soi mòn!
(Adelaide Tuần Báo, "Tiêu chuẩn lãnh đạo CĐ", Adelaide Tuần Báo, số 790, thứ năm 03.08.2017, tr.4)
Dưới đây là một bài tập nhỏ giúp các em phân biệt xoi/soi/xói/sói. Hãy chọn từ đúng chính tả nhé:
Trước khi (xỉa xói/sỉa sói) người làm lãnh đạo, người làm báo cần (xăm xoi/ săm soi) chữ nghĩa của mình thật cẩn thận. Mình có trách nhiệm với chữ nghĩa thì điều mình viết ra mới có thể góp phần (xoi xáng/soi sáng) đầu óc người đọc, chứ nếu chính mình không hiểu mình viết cái gì thì vô phương.
No comments:
Post a Comment