Vì sao các hoàng đế Nga được gọi là Sa Hoàng?

Sa Hoàng là âm Hán Việt của 沙皇 (shāhuáng).

Hoàng nghĩa là vua. Hoàng đế là danh hiệu dùng cho ông vua của một đế quốc thời xưa như đế quốc La Mã, Trung Quốc, đế quốc Nga...

Sa Hán Việt, trong tiếng Hán hiện đại là shā, phiên âm của tsar (cũng viết tzar / czar) tiếng Anh mà từ này lại là phiên âm của царь trong tiếng Nga (nghĩa là hoàng đế).

Sa Hoàng là từ [mượn của tiếng Trung Quốc qua âm] Hán Việt. Như vậy viết Xa Hoàng là sai chính tả.

Những người chủ trương phân biệt phát âm x/s cho rằng Xa [Hoàng] gần với phát âm quốc tế tức là âm trong các tiếng châu Âu (gồm cả tiếng Nga). Ngoài ra, tiếng Việt không phải là tiếng Trung Quốc nên việc kết hợp giữa một yếu tố phi Hán Việt (xa) với một yếu tố Hán Việt (hoàng) là hoàn toàn chấp nhận được (như các tổ hợp ngói hóa, mặn hóa, môi hóa, lành mạnh hóa...). Lý giải như vậy là do không biết hoặc đã quên rằng Sa Hoàng vốn là hàng nhập khẩu trực tiếp từ Trung Quốc chứ không phải sản phẩm nội địa.