Monday 18 July 2011

Giày cô xư ghin là giày gì?

Cô xư ghin là tên của một vị thủ tướng Liên Xô (Косы́гин). Tên này được dùng để gọi một loại giày da do Liên Xô viện trợ cho Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa trong chiến tranh, cấp phát cho sĩ quan quân đội.

Sunday 17 July 2011

Từ văng trong thuật ngữ cầu dây văng có nghĩa là gì?

Cầu dây văng là cầu gồm một hoặc nhiều trụ, với cáp neo chịu đỡ toàn bộ hệ mặt cầu và các dầm cầu. Văng có lẽ  là từ phiên âm từ gốc Nga ванты
, có nghĩa là thừng chăng cột buồm.
Cầu dây văng (tiếng Nga : ВАНТОВЫЙ МОСТ ) cũng gọi là cầu dây băng. Có thể văngbăng đều là biến thể phát âm của cùng một từ. Cũng có thể cầu dây băng xuất phát từ thuật ngữ tiếng Pháp tương đương là pont à haubans.

Thursday 7 July 2011

Cạc là từ gốc Anh hay gốc Pháp?

Cạc trong cạc vẹt (thẻ chủ quyền xe) hay cạc vi dít chắc chắn là từ phiên âm tiếng Pháp (carte verte, carte de visite).
Khi  các chuyên viên tin học tiếp xúc với các thuật ngữ tiếng Anh sound card, graphic card, memory card, network interface card, họ dịch các thuật ngữ này là cạc âm thanh, cạc đồ họa, cạc nhớ , cạc mạng...). Trong trường hợp này có thể cho rằng cạc, với nghĩa là một thiết bị máy tính, là từ mượn âm tiếng Anh. Nhưng nếu nghĩ rằng các chuyên viên tin học đã dịch card tiếng Anh bằng một từ có sẵn trong tiếng Việt là cạc thì cũng có lý, mà cái từ có sẵn này vốn là gốc Pháp.
Ai biết (những) người dịch card tiếng Anh là cạc nghĩ gì trong đầu?

Tuesday 5 July 2011

Vòng xơ men là vòng gì?

Vòng xơ men là bộ vòng bảy chiếc; tiếng Pháp là semainier.
Trong tiếng Pháp, semaine là tuần lễ bảy ngày. Thời Pháp thuộc có đội xơ men (sergent de semaine) là viên hạ sĩ quan trực ban trong tuần.

Thursday 30 June 2011

Chạy mia là gì?

Mia (do tiếng Pháp mire)  là cái thước đặt trước máy trắc địa, có công dụng là đo hiệu số độ cai và khoảng cách giữa các điểm trên mặt đất. Chạy mia là vác cái mia chạy tới chạy lui mà đo đạc.
Từ mia này còn gặp trong các cụm từ giá mia hay giá giữ thước mia (tiếng Pháp là porte-mire), mia khắc (tiếng Pháp là mire parlante)
Ngữ liệu: Những ngày đầu Huấn chỉ giữ chân loong toong, vác máy, chạy mia và kéo thước (Bùi Việt Sỹ, 2009:119-120)

Wednesday 29 June 2011

Đi xia là đi đâu?

Bài Ông Cò của Tú Xương có mấy câu này:
Ngớ ngẩn đi xia may vớ được,
Phen này ắt hẳn kiếm ăn to.
Xia do tiếng Pháp chier, nghĩa là “ỉa”. Thời đó ỉa bậy thì bị cảnh sát phạt.

Tuesday 28 June 2011

Địa danh Tông do đâu mà ra?

Cách Sơn Tây 3 km có nhà thờ Tông, tức nhà thờ chính tòa giáo phận Hưng Hóa. Tông là do người Pháp đọc Thông trong Đồi Thông mà ra.