Tuesday, 4 October 2011

Đi rỏn là đi đâu?


Từ rỏn có mặt trong các từ điển Lê Văn Đức (1970b:1242), Nguyễn Như Ý (1999:1408). Đi rỏn do gốc tiếng Pháp là faire la ronde, nghĩa là đi tuần (đêm).

Con sa mù là con gì?

Sa mù là lạc đà. Gốc tiếng Pháp là chameau.
Bác đã đi nhiều, đâu cũng biết, biết cả con “sa mù” có hai cái bướu trên lưng quanh năm nhịn nước. (Tô Hoài, 2007:20)

Monday, 3 October 2011

Một mi-crôn là bao nhiêu mét?

Một mi-crôn là một phần triệu (10-6) mét, tức là 1/1000 mi-li-mét. Đồng nghĩa là mi-crô-mét.
Trong tiếng Việt có ba dạng tương đương về nghĩa nhưng khác nguồn là mi-crôn, mi-cron (gốc Nga микрон) và mi-crông (gốc Pháp micron). Các dạng gốc Nga phổ biến trên văn bản chính thức hơn; dạng gốc Pháp rất hiếm khi xuất hiện trong thực tế. 

Sunday, 2 October 2011

Kèn lập binh là kèn gì?

Lập binh là từ cũ, gốc Pháp là l’appel, nghĩa là gọi. Thời Pháp thuộc, thổi kèn lập binh, tiếng Pháp là sonner l’appel, là thổi kèn gọi lính.
Kèn hiệu dưới thời Pháp thuộc còn có: kèn la vầy (réveil) là kèn báo thức, kèn la mác/la mát (la marche) là kèn diễu hành. 

Saturday, 1 October 2011

Phim hồng là phim gì?


Phim hồng là phim khiêu dâm nhẹ của Nhật Bản. Thuật ngữ phim hồng được sao phỏng từ pink film tiếng Anh. Từ pink film này được dịch từ tiếng Nhật là  (ピンク映画  pinku eiga). Pinku trong tiếng Nhật lại là một từ mượn âm tiếng Anh (pink).

Màu ve là màu gì?

Màu ve là màu xanh lá cây. Gốc tiếng Pháp là vert: vôi ve (lait de chaux vert), đậu ve (haricot vert)... Có khi người ta chỉ nói ve nhưng hiểu là vôi ve:
Căn phòng vuông, tường quét ve, ánh đèn nê ông xanh mát. (Đắc Trung, 2006:155)

Thursday, 29 September 2011

Vì sao phim đen không phải là phim đen?

Các nhà phê bình Pháp (Nino Frank) dùng thuật ngữ  film noir (phim đen) chỉ một thể loại phim phát triển ở Hollywood sau năm 1941, có nội dung na ná các tiểu thuyết trinh thám trong Série noire của Pháp. Khoảng cuối thập niên 50 thể loại này lụi tàn. Ngày nay chỉ có những người lớn tuổi còn nhớ hoặc một số nhà nghiên cứu điện ảnh biết phim đen của Hollywood là gì.
Quãng những năm 80 ở Sài Gòn rộ lên các điểm chiếu vi-đê-ô. Trên báo chí bắt đầu xuất hiện các cụm từ vi-đê-ô đen, phim đen... để chỉ tất cả các bộ phim có tính bạo lực, khiêu dâm, phản động... Gần đây cụm từ phim đen chỉ có nghĩa là phim khiêu dâm.
Như vậy nếu dịch ra tiếng Pháp thì phim đen những năm 50 là film noir, phim đen những năm 80 là film sans visa và phim đen bây giờ là film classé X hoặc film érotique, film pornographique.