Phụ âm /v/ của tiếng Pháp có thể chuyển thành h khi vào tiếng Việt không?

Nhiều người tin bavard của tiếng Pháp là nguyên từ của ba hoa tiếng Việt (Lê Ngọc Trụ, 1992:465; Hồ Lê (1997:126), Đặng Thái Minh (2011:57). Có nhiều ý kiến hoài nghi mức độc xác đáng của thuyết này. Tuy nhiên ý kiến phản biện nhiều khi lại khiến cho giả thuyết đó thêm vững chắc. Một trong số những ý kiến như vậy là việc cho rằng phụ âm /v/ của tiếng Pháp không thể chuyển thành h khi vào tiếng Việt.

Trước hết, việc một âm của tiếng này chuyển thành một âm lạ hoắc trong tiếng khác không phải là việc hiếm thấy. Lính tráng đi ắc ê, nay gọi là đi một, hai thì từ ắc và ê đều rất khó truy nguyên đến une và deux của tiếng Pháp bởi vì không thể tìm ra điểm chung nào giữa âm gốc và âm tiếng Việt. Âm chuẩn không phải là âm thực tế của cai đội Tây; âm này lại tiếp tục biến dạng qua tai và miệng của những người lính Việt ít học rồi cứ thế tiếp tục biến đổi: ắng đê, ắc đê, ắc ê.

Như vậy việc chuyển /v/ thành bất kỳ âm nào là điều không có gì lạ. Trên thực tế việc chuyển thành h không phải là hiếm. Giấy hoảnh là giấy hai chục bạc (vingt). Diện áo u hoe, tay lo le điều xì gà tàn hay diện áo u ve cũng thế; tiếng Tây gọi là veston ouvert. Valise thành va-li ai cũng biết rồi, nhưng cũng có thể thành hoa li / hoa ly (Nguyễn Quảng Tuân, 1992:200; Lê Ngọc Trụ, 1993:802; Nguyễn Như Ý, 1999:813). Vanille thành va ni và cả hoa ni (Lê Ngọc Trụ, 1993:803)... Có lẽ vì hiện tượng chuyển đổi này khá phổ biến nên nếu có việc ngộ nhận bavard là nguyên từ của ba hoa thì đó cũng là điều tự nhiên, dễ hiểu.