Buffon nói rằng phong cách chính là người vậy (Le style, est l'homme même / Le style, c'est [tout] l'homme).
Đọc đoạn văn sau đây có thể thấy bút lực của người viết thật đáng sợ:
Ils étaient accoutumés à boire un alcool qui présentait un certain goût empyreumatique agréable, dû à la quantité des matières premières que, eux , ils employaient et, parmi lesquelles, un riz des plus délicats : la drogue qu'on ingurgite de force aux Annamites, est fabriquée avec des riz à bon marché, des ingrédients chimiques et a un sale goût.
(Nguyen Ai Quac – Le Procès de la Colonisation Française)
Empyreumatique tiếng Pháp nghĩa là khét. Đồng nghĩa với nó là brûlé. Đồng nghĩa nhưng phạm vi sử dụng khác nhau: empyreumatique là từ dùng trong hóa học ; brûlé là từ phổ thông. Tần số sử dụng cũng khác nhau: empyreumatique chỉ xuất hiện đúng hai (2) lần trong khi brûlé xuất hiện 2123 lần trên các văn bản văn chương của TLF - Trésor de la Langue Française (tổng kích thước khối ngữ liệu là 150 triệu lượt từ). Kết quả thống kê này cho thấy rằng nếu đi hỏi một người Pháp học vấn phổ thông empyreumatique là gì, ta có thể chắc chắn là người đó không trả lời được trong khi xác suất để người đó đã từng nghe/gặp và hiểu brûlé là khá cao (cao hơn cả từ savon, nghĩa là xà bông / xà phòng, có tần số trên các văn bản văn chương là 452).
Một người không học hóa học khó có khả năng tiếp xúc với từ empyreumatique, càng không có lý do gì phải sử dụng từ đó để nói với những người không học hóa học, nhất là khi có sẵn một từ ai cũng hiểu là brûlé. Tuy nhiên hai khả năng sau đây có thể xảy ra ở một câu văn dùng từ empyreumatique:
1) Một người ngoại quốc (Việt Nam chẳng hạn) tra từ điển Việt Pháp thấy mục từ khét = brûlé, empyreumatique chọn hú họa một từ với niềm tin rằng cả hai cách dịch tương đương với nhau. Chuyện này vẫn thường xảy ra ở những người học ngoại ngữ chưa đến nơi đến chốn. Đầu thế kỷ 20 chưa có từ điển Việt Pháp nên nếu phải đi qua nhiều chặng trung gian Việt Hán, Hán Pháp hay Việt Nhật, Nhật Pháp thì khả năng dùng từ ngữ sai phạm vi phong cách càng dễ xảy ra hơn.
2) Người viết dùng từ ngữ bác học với một ý đồ phong cách nào đó. Một là khoe chữ. Hai là tạo cho câu văn một dáng vẻ khoa học, khách quan với ý định giễu nhại. Hoặc cả hai. Nhưng muốn gì thì cũng phải là người có hiểu biết về hóa học (như Nguyễn Thế Truyền) mới dùng chữ kiểu này được.
Lẽ thường phải là như thế. Dĩ nhiên không đúng với các trường hợp thiên tài xuất chúng, không cần học hóa học, không cần học cả tiếng Pháp nhưng vẫn viết được tiếng Pháp như các kỹ sư hóa học.
